KỸ THUẬT BÓN PHÂN QUA HỆ THỐNG TƯỚI NHỎ GIỌT.

         Tưới nhỏ giọt là phương pháp tưới nước tập trung vào vùng rễ cây trồng. Phương pháp này đã được chứng minh tính ưu việt so với nhiều hệ thống tưới khác khi vừa có kết hợp hình thức tưới tiết kiệm và bón phân qua hệ thống tưới (bón tưới). Điều này giúp tối ưu hóa chi phí, giảm chi phí nhân công so với các phương pháp tưới thủ công, đồng thời giảm được sự lãng phí phân bón, không bị rửa trôi do mưa lớn hay tưới xả tràn sau khi bón phân.

         Tuy nhiên, việc kết hợp bón phân vào hệ thống tưới nhỏ giọt không phải lúc nào cũng được bà con hiểu và sử dụng đúng cách. Qua quá trình khảo sát và tư vấn cho bà con, chúng tôi nhận thấy bà con gặp rất nhiều sự cố liên quan đến hệ thống tưới do chưa sử dụng đúng phương pháp. Trong bài này, KaizenAgri sẽ tóm tắt một số nội dung cơ bản về kỹ thuật bón phân qua hệ thống tưới nhỏ giọt để bà con tham khảo.

         Khi sử dụng hệ thống tưới nhỏ giọt cho vườn cây trồng, chúng ta thường phải hòa tan phân bón với nước, tạo thành dụng dịch phân bón lỏng để có thể dễ dàng đưa phân bón từ bồn chứa phân qua hệ thống tưới đến mới từng gốc cây trồng. Điều này sẽ giúp người nông dân tiết kiệm được thời gian và công sức bón cho cây trồng, đồng thời có thể khai thác hiệu quả tối đa chức năng của hệ thống tưới nhỏ giọt đã bỏ tiền ra đầu tư. Để làm được điều này, chúng ta phải chú ý đến các yêu cầu về kỹ thuật hệ thống tưới, nguồn nước tưới, loại phân bón và kỹ thuật hòa tan.

1. Kỹ thuật hệ thống tưới nhỏ giọt:

           Có sẵn một hệ thống tưới nhỏ giọt bao gồm hệ thống ống dẫn phân phối tưới nhỏ giọt và hệ thống thiết bị đầu tưới nhỏ giọt, đặc biệt là bộ điều khiển trung tâm bao gồm cả thiết bị châm phân đóng vai trò quan trọng trong việc đưa phân từ bồn chứa qua hệ thống ống dẫn đến với từng gốc cây trồng.

         Tức là để có thể tưới phân qua hệ thống tưới là chúng ta cần phải có một bộ châm phân trong bộ điều khiển trung tâm cho hệ thống tưới của mình. Hiện nay có rất nhiều dạng máy và bộ châm phân khác nhau về nguyên lý vận hành, cách thiết kế lắp đặt và kỹ thuật vận hành để sử dụng trong châm phân qua hệ thống tưới. Trong phạm vi bài viết này, KaizenAgri xin giới thiệu về bộ châm phân đơn giản nhất thường được sử dụng là bộ châm phân Venturi. Tùy vào quy mô vườn và kích thước của bộ điều khiển trung tâm với đường kính ren ống khác nhau để lựa chọn kích thước của Venturi (27mm, 34mm, 49mm, 60mm). Bà con cần  lựa chọn Venturi có chất lượng tốt để đảm bảo hút phân chính xác, an toàn và hiệu quả cho hệ thống tưới nhà bạn.

(Tham khảo các sản phẩm Venturi tại: https://kaizenagri.com/thiet-bi-cham-phan-venturi) 

         Bà con cần xác định lượng nước và phân bón cần cung cấp cho từng gốc cây trồng vì nhu cầu nước và phân bón của mỗi loại cây trồng là khác nhau, từ đó canh chỉnh lưu lượng nước tưới và lượng phân bón tại mỗi gốc cây cho phù hợp.

2. Nguồn nước tưới:

         Nguồn nước tưới nhỏ giọt có thể là sông, hồ, ao, suối hay nguồn nước sinh hoạt trong gia đình, phải đảm bảo là nguồn nước sạch, không có tạp chất rác, cặn, cát, đặc biệt là nước phèn. Nếu nguồn nước chưa đạt chuẩn, ta có thể sử dụng bộ lọc để lọc hết các tạp chất.

         Có 2 loại lọc chính là lọc màng và lọc đĩa. Lọc lưới là loại lọc khá phổ biến, và thường có giá rẻ hơn so vơi lọc đĩa:

• Lọc lưới có khả năng lọc cặn rác dạng cứng như cát, rác, cặn bẩn… Tuy nhiên nó không lọc được triệt để các chất hữu cơ như tảo, rêu, nấm mốc, chất nhờn. Những vật thể mềm có thể sẽ len lỏi vào trong mắt lưới và rất khó để vệ sinh. Đồng thời chúng cũng có thể lọt qua mắt lưới.

(Xem thêm các sản phẩm lọc lưới của chúng tôi tại: https://kaizenagri.com/loc-luoi)

• Lọc đĩa ngoài những tính năng như của lọc màng (lưới) thì nó còn có khăng lọc được các chất hữu cơ. Bộ lọc đĩa bao gồm một trụ và các vòng đĩa xếp chồng lên nhau. Mỗi đĩa có các rãnh ở hai bên. Khi nước được đẩy qua các rãnh, rác hữu cơ, hay các tạp chất khác được giữ lại tại thành ngoài của các đĩa xếp chồng lên nhau, trong khi đó nước sạch đi qua các rãnh đĩa và đi ra ngoài bộ lọc.

​

(Xem thêm các sản phẩm lọc đĩa của chúng tôi tại: https://kaizenagri.com/loc-dia.)

(Xem thêm các sản phẩm lọc khác tại: https://kaizenagri.com/cac-loai-loc)

*Lưu ý: Các loại lọc này không dùng cho các vùng nước phèn.*

Nguồn nước tưới như thế nào là phù hợp?

         Chúng ta cần đặc biệt chú ý kiểm tra nguồn nước tưới của mình trước khi canh tác. Một số chỉ tiêu quan trọng cần kiểm tra như pH, độ cứng, hàm lượng muối. Đối với các loại cây trồng trong nhà màng thì yêu cầu nghiêm ngặt hơn về các hàm lượng dinh dưỡng và khoáng chất khác. Mỗi loại cây trồng có khoảng pH tối ưu riêng, tuy nhiên phổ biến nhất là pH từ 6 – 7. Nếu nguồn nước có tính kiểm, pH > 7 và acid < 6 thì bà con nên xử lý nguồn nước trước khi sử dụng hệ thống tưới để đảm bảo cây có thể hấp thụ tối ưu các loại nguyên tố dinh dưỡng.

3. Sử dụng phân bón nào qua hệ thống tưới nhỏ giọt?

          Sai lầm phổ biến nhất khi bà con bón phân qua hệ thống tưới nhỏ giọt là lựa chọn loại phân bón không phù hợp, vì không phải loại phân bón nào cũng có thể sử dụng trong hệ thống tưới nhỏ giọt. Bà con chỉ được sử dụng các loại phân bón có độ tan tốt và được khuyến cáo chuyên sử dụng cho hệ thống tưới. Nhiều bà con sử dụng các loại phân hạt, như NPK hạt (20-20-15, 16-16-8,..) hay Kali đỏ (KCl), hay DAP (18-46-0), thậm chí có khi bón cả phân chuồng (bò, dê) vào hệ thống tưới, và dễ dàng gặp vấn đề tắc nghẽn hệ thống tưới.

         Các loại phân bón có thể sử dụng được trong hệ thống tưới như:

• Phân phức hợp: các loại phân NPK (dạng bột hoặc tinh thể), phân trung vi lượng dạng bột, phân dạng lỏng.

​

• Phân đơn: Đạm Canxi (Calcium Nitrate – Ca(NO3)2), MAP (1261-0), MKP (0-52-34), Kali Sunphat (K2SO4), Kali Nitrate (K2SO4), các loại vi lượng EDTA (Fe, Cu, Zn, Mg, Ca), EDDHA Fe,…

​

         Tuy nhiên, trên thị trường cũng có nhiều sản phẩm trên với nhiều chủng loại và chất lượng khác nhau, bà con chú ý sử dụng những loại phân bón của các nhà cung cấp có uy tín và nên hỏi rõ đại lý hoặc công ty cung cấp phân bón loại phân đó có thể sử dụng trong hệ thống tưới được không. Để có sự cam kết từ họ và nếu tắc thì biết đường mà kiện do tội bác sĩ kê sai thuốc.

Một số lưu ý khi lựa chọn phân bón cho hệ thống tưới:

• Đảm bảo đầy đủ các thành phần đa lượng theo tỷ lệ cân đối phù hợp với nhu cầu sinh lý của cây trồng . Tốt nhất là dùng loại phân bón hoà tan chuyên dùng cho tưới nhỏ giọt bao gồm đầy đủ các nguyên tố tối đa, trung và vi lượng.

​

• Đảm bảo phân có độ hoà tan tốt, không lẫn các chất cặn, kết tủa.

4. Kỹ thuật hoà tan phân bón kết hợp với vận hành hệ thống tưới:

• Kiểm tra nguồn cấp nước (nguồn nước, máy bơm) đảm bảo vận hành an toàn.

​

• Chuẩn bị đủ lượng phân bón theo từng giai đoạn và tính toán số lần hoà tan để đảm bảo lượng phân phải được cấp đủ cho cây theo quy trình trong thời gian vận hành của hệ thống theo dự kiến.

​

• Vận hành hệ thống tưới nước (chưa cấp phân) và kiểm tra vườn cây để đảm bảo rằng tất cả các cây đều được cấp nước theo đúng lưu lượng.

​

• Hoà tan phân theo định lượng và cấp phân qua hệ thống tưới. Tuỳ theo dung tích bể hoặc bình cấp phân mà tính toán lượng phân hoà tan cho mỗi lần để đảm bảo lượng phân giải tan hoàn toàn. Phải đảm bảo rằng lượng phân bón cho từng đợt đều được cung cấp đầy đủ cho cây qua hệ thống tưới

5. Một số nguyên tắc khi tưới phân qua hệ thống tưới nhỏ giọt:

• Chỉ nên bắt đầu tưới phân qua hệ thống tưới khi hệ thống đã đủ áp suất hoạt động yêu cầu và chạy ổn định. Điều này có nghĩa là bà con phải đợi đến khi dòng nước đã chảy đến vị trí xa nhất trong đường ống và đạt đến áp suất yêu cầu thì mới tiến hành châm phân. Cấp phân cho hệ thống sau khi hệ thống tưới đã vận hành được 10 – 20 phút và kết thúc việc cấp phân trước khi hệ thống ngừng vận hành 20 phút.

​

• Phải đảm bảo rằng thời gian châm phân phải đủ để để dung dịch phân bón đến được vị trí cây trồng xa nhất trên diện tích tưới. Thời gian tưới phân phụ thuộc vào kích thước nông trại, chiều dài luống trồng, đường ống và thiết kế hệ thống tưới nhỏ giọt của bà con. 

​

• Sau khi tưới phân, để giảm nguy cơ phân bón còn tồn trong hệ thống tưới gây lắng cặn, dễ tắc nghẽn hệ thống tưới, bà con có thể tưới bằng nước trong vòng 2 – 5 phút (tùy vào chiều dài đường ống và thiết kế hệ thống tưới). Nhưng lưu ý, tránh tưới nước trong thời gian quá lâu sau khi tưới phân vì khiến các chất dinh dưỡng thấm sâu xuống tầng đất dưới, ngoài phạm vi hoạt động của bộ rễ, gây lãng phí phân bón.

​

• Trong mùa mưa, việc vận hành hệ thống tưới chủ yếu phục vụ cho bón phân, vì vậy thời gian vận hành chỉ bằng 1/3 đến 1/2 so với thời gian tưới nước cho cây trong mùa khô. Thời gian cần bón phân qua hệ thống tưới tốt nhất là không vượt quá 60% so với thời gian tưới của một đợt hoặc thời gian vận hành hệ thống tưới (nếu bón phân trong mùa mưa).

​

• Trong các đợt bón phân cho cây trồng rơi vào mùa khô (tháng 11, 12, 1, 2, 3, 4) nên chia nhỏ lượng phân bón theo nhiều đợt, có thể cứ 1 tháng bón phân 1 lần kết hợp với tưới nước thì hiệu quả sử dụng phân bón rất cao. Căn cứ vào lượng phân bón cho mỗi giai đoạn mà tính toán cho phù hợp. Thời gian tưới cho cây trong mùa khô trung bình từ 2 – 6 giờ tuỳ loại cây trồng.

​

Một số hình ảnh bộ điều khiển trung tâm kết hợp hệ thống bón phân khác do KaizenAgri thực hiện:

Trân trọng cảm ơn bà con. Chúc bà con vụ mùa bội thu!

Công ty TNHH Nông Nghiệp Kaizen là nhà phân phối chính thức của Naandanjain tại Việt Nam, công ty có lịch sử lâu đời nhất trong ngành tưới tại Isarel. Với nhiều năm kinh nghiệm trong việc cung cấp các dịch vụ, thiết bị cho nghành tưới bao gồm: tư vấn, thiết kế, cung cấp thiết bị và thi công, lắp đặt hệ thống tưới.

Khách hàng có nhu cầu được tư vấn hoặc tìm hiểu về các hệ thống tưới trong nông nghiệp xin vui lòng liên hệ:

Văn phòng: Số 15 – NV8, Tổng cục 5 – Bộ Công An, Tân Triều, Thanh Trì, Hà Nội.

Hotline: 086 6030909 – 086 9098080 (Facebook, Zalo, whatsApp,…)

Website: www.kaizenagri.com